Kocaeli’de iş beğenmeyenler yüzünden işsizliğin yüksek olduğunu belirten Yılmaz, “Bu şehirde açık iş sayısı çok fazla. 1 kişiye 3-4 iş verebilecek durumdayız. Fakat insanımız bin 700 TL’lik işi bile beğenmiyor” dedi

Röportaj: Bülent EKİNCİ

Kocaeli’de toplam 22 bin 146 iş yeri bulunuyor. Bu iş yerlerinde 374 bin 28 kişi çalışıyor. 2016 yılı içerisinde ekim ayı verilerine göre bin 326 yeni iş yeri açıldı. 469 iş yeri ise kapandı. İş arayan kuruluş sayısı da her gecen gün artıyor. Ancak ilimizde İŞKUR’dan iş talep eden vatandaşlar asgari ya da düşük maaşlı işleri tercih etmiyor.

“İŞ BEĞENMİYORLAR”

Büyük firmaların revaçtaki kuruluşlarına girmek için çaba sarf ediyor. Bu da işsiz sayısının artmasına nerden oluyor. İŞKUR İl Müdürü Ulvi Yılmaz kentimizde 60 bin civarında işsiz bulunduğunu söylüyor. Bu konuda çok özel açıklamalarda bulunan Yılmaz, “100 personel talep eden bir fabrikaya 6 bin kişi yönlendirdik, 18’i görüşmeye gitti, 1 kişi iş başı yaptı. Üstelik bin 700 TL maaşı ve ikramiyesi olan bir fabrikaydı burası. İlimizde işsizlik değil iş beğenmemek var” dedi.

İŞKUR nasıl çalışıyor?

Yılda 70 bin açık iş alıyoruz. Yani yılda 18 bin iş yerini gezeriz, bu işyerlerinin personel ihtiyacıyla ilgili röntgenini çekeriz. 18 bin iş yerinden yaklaşık 70 bin iş açığı tespit ediyoruz. Buna istinaden de 30-35 bin istihdam yapıyoruz. Bu yıl şu an itibariyle Toplum Yararına Program, işbaşı eğitimi dahil 32 bin civarındayız. Yılsonuna kadar 35 bini bulacağına inanıyoruz.

İlimizde kaç işsiz var?

Yılda 160 bin kişiyle görüşüyoruz. Türkiye’nin açıklanan işsizlik oranı yüzde 11.3 düzeyinde. İlimizde ise işsiz kişi sayısı yaklaşık 60 bin civarında. Halbuki hepsine verebileceğimiz bir iş var. Bizdeki sıkıntı hükümlüler ve raporu yüzde 40’ın altındaki engelliler. Çünkü hem engelli oldukları için giremiyorlar hem de engeli var diye… Bir de üniversite mezunları sorun var. Bu üç unsurda sıkıntı yaşıyoruz. Herkes üniversite mezunu, iş yeri de eleman alırken bin kişiyle görüşüyor, en iyi olan 1 kişiyi alıyor. Ama beyaz yaka işe giren kişi işten çıkmıyor. Mavi yakada dönüşüm var, fakat beyaz yakada yok. Adam yakalamış beyaz yakayı emekli olana kadar orada. Beden işçiliğinde böyle bir sıkıntı yok.

“HER İŞSİZE 3-4 İŞ AYARLAYABİLİRİZ”

Her adama 3-4 iş verecek durumumuz var. Ama Kocaeli öyle bir şehir ki herkesin gözü beyaz yaka olmakta. Diğer iller bu konularla ilgili bir çalışıyorsa biz 10 çalışıyoruz. Diğer illerde açık bir iş olur 10 kişi zıplar bir kişiyi işe alır. Bizde öyle mi? Geçen günlerde Gebze’de açık iş aldık, 100 kişi. 6 bin kişiyi yönlendirdik, 18’i orayı beğendi ve görüşmeye gitti. 1 kişi işi beğendi ve iş başı yaptı. Biz bir kişi için 15-20 kez uğraşıyoruz.

Diğer iller öyle değil ki.. Asgari ücretle bile işe girmek isteyen binlerce insan var Türkiye’de. Burada yok. O 6 bin kişiyi yönlendirdik dediğim iş yerinde maaş bin 700 TL idi. Hatta yılda 3 defa da ikramiyesi vardı.

Peki, insanlar neden iş beğenmiyor?

Bizim ilimizde TÜPRAŞ, Pirelli, Goordyear, Brisa, Unilever gibi sayacağımız 20-30 tane fabrika var. Herkesin derdi buralara girmek. Diğer illerde böyle bir çaba yok. Oralarda asgari ücretli iş bulan takla atıyor. Millet daimi işini bırakıyor, Goodyear’da Pirelli’de geçici iş için şansını denemeye çalışıyor. Yüksek maaşlı iş bulma uğruna diğer işler tercih edilmiyor.

“ELEMANSIZLIKTAN İŞ YERİ AÇAMAYANLAR VAR”

60 bin işsiz, 70 bin açık iş var. Aslında Kocaeli’de işçi bulma sorunu var, işsizlik sorunu değil. Organize sanayi bölgelerini geziyorum. Hepsinde fabrika kurulmuş, işi büyütecek elemansızlıktan fabrika açamıyor. Tabi onların da maaşları biraz artırması gerekiyor.

Bayan işçiler de iş bulabiliyor mu?

İşsizlerin toplamda yüzde 50’si kadar bayan işe giriyor, ki bu büyük bir rakam. Kadınlar genelde ev hanımı, ama bizim ilimizde erkeklerin yarısı kadar bayan işe yerleştirildi.

İşveren ile işçi koordinasyonu nasıl sağlanıyor?

Bizim 100 iş ve meslek danışmanımız var. Bu kişiler gelenlerle ilgileniyor ve iş yeri ziyaretlerinde bulunuyor. Ve her iş yerinin bir iş ve meslek danışmanı vardır. Mesela herhangi bir firmanın iş ve meslek danışmanı bellidir ve hep onunla irtibata geçilir. Firma geldiğinde kime gideceğini bilir. O personelde söz konusu firmanın neye ihtiyacı olduğunu ezbere bilir.

Müracaat eden kişinin de iş ve meslek danışmanı vardır. Kişi gelir ve kimle görüştüyse yine onla görüşür. CV’sini doldurur ve sistemdeki açık işlere bakarak başvuru sahibine bilgiler verir. Görüşmeler ayarlar.

İş siteleri hakkında ne diyeceksiniz?

İş siteleri dezavantaj değil, zaten çoğu beyaz yakayla ilgili. Aynı derecede onu da talep edenler var. Bizim için önemli olan kişinin iş sahibi olması.

“İLÇELERDE İŞKUR TEMSİLCİLERİ VAR”

İlçe belediyeleri ve ticaret odalarına İŞKUR büroları açıyoruz. Körfez’deki adam İŞKUR’a geleceğine Körfez Ticaret Odası ya da Körfez Belediyesi’ne giderek müracaatını yapabilecek. Yoldan ve süreden kazanım yapmış olacak. Gebze, Dilovası, Gölcük’te şubelerimiz var, ama bir de bizim noktalarımız var. Bütün belediyelerde İŞKUR noktaları kuruldu. Körfez Ticaret Odası’na da açtık. Bir tane de Kocaeli Sanayi Odası’na açacağız.

İşbaşı eğitim programından bahseder misiniz?

Bu güne kadar 6 bin kişiyi bu programdan faydalandırdık. İki ve üzeri çalışanı olan iş yerlerine, o iş yerinin yüzde 10’u kadar eleman veriyoruz. 100 kişiye 10 kişi veriyoruz. Maaşını 6 ay biz ödüyoruz, 6 ay sonra da diyoruz ki bu 10 kişinin yüzde 50’sini daimiye alın (en az 6 ay) bu iş başı eğitim olarak geçiyor. Yani personelin 6 ay maaşını biz ödüyoruz 6 ay da işveren. Bu bir yılsonunda ise kadrosuna devam ederse 48 ay boyunca SGK birimini biz ödüyoruz. Bu müthiş bir teşvik… Nitelik gerektiren işlerin tümüne bunu verebiliyoruz. Şu an yüzde 80 istihdamla gidiyoruz.

2016’da kaç kurs düzenlediniz?

İş birlikteliğiyle yapıyorsak yüzde 50 istihdam şartı istiyoruz. Ama mesleki eğitim kursu belediye ya da halk eğitim ile yapıyorsak istihdam istemiyoruz. Yaklaşık 30’un üzerinde kurs düzenledik. Aşçılık, pastacılık, makine, uçak ve bilgisayar gibi… Her birinin saati var. Mesela havacılıkla ilgili 780 saat sürdü. Genel müdürlüğün belirlediği saatlerle yapıyoruz.

Girişimcilik eğitimlerine talep nasıl?

Girişimcilik eğitimleri düzenliyoruz. Gecen yıl hedef 1000 seviyesindeydi, ancak 2 binleri geçtik. Bu kurslarımıza müracaat çok oluyor. Kursa katılan ve bitirenlerin sayısı oldukça fazla, fakat iş açan kişi sayısı çok daha az. Girişimciliğin eğitim kısmı bizde. 7 gün eğitim veriyoruz.

Bizden sertifikayı aldıktan sonra KOSGEB’e gidiliyor. KOSGEB bu sertifikayı aldıktan sonra başvuru yapanların yüzde 80’ine söz konusu hibeyi veriyor. Buna rağmen belge alanların yüzde 3’ü iş kurmak için başvuruda bulunuyor. Çoğu kişi evde tutuyor belgesini, ileride fayda sağlasın diye. Güzel bir proje yapıp KOSGEB’in çizgisini takip etiğinde oldukça faydalı avantajları var. Kurallara uyduğunda iş yerini tıkır tıkır işletirsin. KOSGEB 50 bin hibe 100 bin faizsiz kredi veriyor.

İŞKUR’a kayıtlı kişi sayısı

İŞKUR’a 2014 yılında 64 bin 307, 2015’te 66 bin 655 kişi, 2016 Ekim ayına kadar ise 75 bin 25 kişi başvurdu. Buna karşılık; 2014’te 18 bin 164, 2015’te 23 bin 607 ve 2016 Ekim ayına kadar ise 20 bin 843 kişi işe yerleştirildi. 2016 Ekim ayına kadar kamu ve özel sektörde toplam 51 bin 266 açık iş bulunuyor.

2016 yılı ekim ayına kadar 41 bin 941 erkek, 30 bin 518 kadın toplam 72 bin 459 kayıtlı kişinin, 20 bin 317’si işe yerleştirildi. Bunlardan 14 bin 588’i erkek, 5 bin 729’u ise bayan olarak kayıtlara geçti. Öte yandan engelli kadrosundan 2 bin 27 erkek, 410 bayan toplamda 2 bin 437 kişinin 438’i erkek 81’i bayan olma kaydıyla 519 kişisi işe koyuldu.

Eski hükümlü kadrosunda ise 121 erkek, 2 bayandan 4 erkek 1 bayan olma kaydıyla 5 kişisi işe konuldu. Aynı tarihler arasında TYM üzerinden 6 kişinin 2’sinin iş yerleştirilmesi yapıldı. Ekim ayına kadar 75 bin 25 başvurunun 20 bin 843’ü iş sahibi yapıldı.

En çok iş arayanlar ilköğretim mezunları

2016 yılının ekim ayına kadar verilen tabloya göre en çok iş arayan kişilerin eğitim durumunun ilköğretim düzeyinde olduğu görülüyor. 2016’nın ocak-ekim döneminde ise başvuruda bulunan 34 bin 568 ilköğretim mezunu işsizin 12 bin 116’sının işe yerleştirildiği açıklandı.